به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهرداری رفسنجان، زندگی شهری و ساخت و سازهای ناشی از آن، همیشه برای مسوولین شهری، یک خروجی دردسر ساز داشته و آن هم ایجاد نخاله های ساختمانی می باشد که امروزه با گسترش زندگی شهرنشینی و افزایش ساخت و سازها، میزان این پسماندها و یا به عبارت مصطلح، نخاله های ساختمانی هم افزایش یافته و مشکلات این حوزه را تشدید کرده است. هستند افرادی زیادی که پس از ساختن خانه یا مغازه و یا هر نوع سازه دیگری برای رهایی از انبوه نخاله های ساختمانی انباشت شده در محل کار، فقط به فکر این هستند که خود را به هر نحو ممکن از شر آنها خلاص کنند و دیگر برایشان فرقی ندارد که این حجم کوچک و بزرگ از پاره آجر، خاک و گچ، خرده شیشه و خرده سرامیک و پاکت های خالی گچ و سیمان و قوطی های خالی رنگ و… در کجا تخلیه می شود، در داخل یک زمین خالی و متروکه مجاور خانه های مسکونی مردم یا در حاشیه خیابان ها و مبادی ورودی شهرها و اصولا هر جایی که یک تراکتور و یا کامیون و کامیونت می تواند شبی یا نیم شبی ، نیش ترمزی بزند و انبوهی از این نخاله ها را در آنجا کمپرس کند.

در حالی که این تخلیه غیر مجاز خاک و نخاله و ضایعات ساختمانی، بوجود آورنده اثرات مخرب زیست محیطی خیلی زیادی است. سالهای بسیار زیاد و حتی قرن ها لازم است تا بخشی از این نخاله ها بویژه نخاله های پلاستیکی، مُضمحل شده و به چرخه طبیعت بازگردند. علاوه بر آلودگی محیط زیست، نازیبایی های بصری هم از پیامدهای ناخوشایند تخلیه این گونه مواد به شمار می روند. ورودی شهر رفسنجان از سمت یزد در ابتدای میدان خاتم الانبیا، در این خصوص، شاهد مثال خوبی است. به نظر شما، رانندگانی که در طی سال و بویژه مسافرانی که در ایام سال نو از این محل عبور کرده، با دیدن تپه های کوچک و بزرگ متعدد ایجاد شده از نخاله های ساختمانی که قسمت اعظم این جاده را به اشغال خود در آورده و صحنه ناخوشانید و نازیبایی را رقم زده است در مورد ما چه قضاوتی خواهند داشت؟
معاون خدمات شهری شهرداری رفسنجان در این باره می گوید: شهرداری، محلی را در جاده کمربندی رفسنجان به این کار اختصاص داده است. مسلم شریفی با اذعان به این که همه نخاله های ساختمانی در این محل تخلیه نمی شوند می گوید: اگر چه همه سعی ما بر این است بر این کار، یک نظارت داشته باشیم اما پراکندگی محل های تخلیه و گستردگی شهر و کمبود نیرو و تخلیه های شبانه این اجازه را به ما نمی دهد که یک نظارت جدی را در این زمینه اعمال کنیم و به نظر می رسد باید بیش از هر چیز امیدوار بود که ارتقاء فرهنگ شهرنشینی و آموزش مردم مبنی بر مضرات زیست محیطی تخلیه نخاله ها در دامن طبیعت، مانع این کار شود.

متأسفانه حوزه راههای روستایی ما نیز از این آسیب در امان نمانده و حاشیه جاده های ما به محلی برای تخلیه انواع نخاله های ساختمانی بدل شده و متأسفانه بعضی از رانندگان عبوری نیز کیسه زباله های خود را در ماشین قرار داده و در مسیر خود در این محل رها می کند تا جمع زباله های خشک و تر، بیش از هر زمان جمع گردد و نتیجه قابل تشخیص است؛ پرسه زدن دائمی سگ های ولگرد از یک سو، و تغذیه دام هایی که بعضا در گذر از محل تخلیه این گونه نخاله ها، بی میل نیستند که پلاستیک های موجود در محل را به دندان بکشند و بخورند، روی تأسف بار دیگری از این ماجراست که خود این موضوع هم پیامدهای مخرب بهداشتی دیگری در پی دارد.
نظیر این چنین صحنه هایی در گوشه های مختلف شهر، که در حقیقت یک تخلف محرز می باشد به چشم می خورد. باید یادآور شد تخلفات شهری، مجموعه مواردی است که علاوه بر نقش حقوق شهروندی، سلامت روان و زیبایی شهر را دچار اخلال کرده و موجب آسیب‌رسانی به شهر و تهدید سلامت اجتماعی می‌شود و معضلات و مشکلات عدیده‌ای را پدید می آورد.
البته قانونگذار هم در این زمینه بیکار ننشسته و برای برخورد با چنین تخلفاتی، قوانینی وضع شده است از جمله ماده ۱۶ قانون پسماند که تصریح می کند: نگهداری، مخلوط کردن، جمع آوری، حمل و نقل، خرید و فروش، دفع، صدور و تخلیه پسماندها در محیط بر طبق مقررات و آیین نامه اجرایی آن خواهد بود در غیر این‌صورت اشخاص متخلف به حکم مراجع قضایی به جزای نقدی در بار اول برای پسماندهای عادی از ۵۰۰ هزار ریال تا یکصد میلیون ریال و برای سایر پسماندها از دو میلیون ریال تا یکصد میلیون ریال و در صورت تکرار هر بار به دو برابر مجازات قبلی در این ماده محکوم می شوند.
ماده ۲۰ قانون پسماند هم به صراحت بیان می دارد: خودروهای تخلیه کننده پسماند در اماکن غیرمجاز، علاوه بر مجازات های مذکور به یک تا ۱۰ هفته توقیف محکوم خواهند شد. این در حالی است که طبق تبصره الحاقی در صورتی که محل تخلیه، معابر عمومی شهری و بین شهری باشد به حداکثر میزان توقیف محکوم می شوند.
البته نیم نگاهی به قوانین وضع شده نشان می دهد قوانین مذکور، قدرت بازدارندگی آنچنانی در خود ندارند و باید اصلاح و روزآمد شوند کما این که پراکندگی محل تخلیه نخاله ها، گستردگی شهرها و توجیهاتی از این دست، نافی کار شهرداری ها در نظارت دقیق و برخورد با متخلفان نمی باشد.
به عقیده کارشناسان، هر وقت ما کاری می‌کنیم که چه از نظر فیزیکی و چه روحی و روانی به افراد دیگر جامعه صدمه می‌رساند یا زیبایی‌های سمعی و بصری شهر از بین رفته و حقوق دیگران پایمال می‌شود، این متأسفانه از فرهنگ نداشته ما حکایت می کند. به عبارت دیگر، یعنی ما فرهنگ زندگی در این نقطه از کشور را نداریم. امروزه اساسی‌ترین و آشکارترین قوانین مربوط به شهروندی، احترام به حقوق دیگران، عدم ایجاد مزاحمت در قالب انواع مختلف آن، حفظ محیط‌زیست، ایجاد فضا و محله‌ای سالم، پیشگیری از هرگونه آلودگی‌ها از نوع محیطی، صوتی و … است که باید با ایجاد زمینه‌های فرهنگی، بنیاد قوانین شهروندی را هرچه بیشتر تقویت کرد و موضوع یاد شده یعنی تخلیه نخاله های ساختمانی در همین زمینه قابل تعریف است.

منبع هفته نامه رفسنجان