به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهرداری رفسنجان، در حالی که باد خنک تابستان در نیمه شهریور، درختان جوان فرهنگسرا و تیمچه تاریخی معین را نوازش می‌کرد، معاونت هنری شهرداری رفسنجان میزبان هنرمندی شد که از هفت سالگی دستش به دار قالی رفت و از نام‌آورترین هنرمندان فرش‌باف ایران و جهان شد، استاد حسینجان ابوالهادی که نزدیک به یک قرن از عمر خود را به بافت فرش دستباف اختصاص داده است، اکنون به واسطه خلق ریزبافت‌ترین فرش دستباف جهان و ابداع فرش دورو موفق به دریافت گواهی از یونسکو شده است.

سخنرانان حاضر در ویژه برنامه «شب‌های ماندگار» ضمن تمجید از پشتکار، دقت و ذوق هنری استاد که ۷۰ سال از عمر خود صرف بافت فرش کرده و گنجینه‌ای زنده برای نسل‌های آینده به شمار می‌رود، تلاش او را در تربیت و پرورش نسل جدید ستودند و به ستایش مقام استاد حسینجان ابوالهادی، خالق ریزبافت‌ترین فرش دستباف جهان و مبدع فرش دستباف دورو پرداختند.

کارگاه فرش ابوالهادی، جرقه‌ای در دل هنرجویان فرش روشن می‌کند

مریم هنرمند، مدرس طراحی فرش با بیان اینکه بیش از ۲۰ سال است که در هنرستان مرتضوی، رشته طراحی فرش تدریس می‌کنم، می‌گوید: هر سال دانش‌آموزانم را به کارگاه ابوالهادی می‌برم، چرا که معتقدم این کارگاه، نه تنها محلی برای تولید فرش‌، بلکه سرآغاز تحول در مسیر هنرجویان فرش است.

وی با شور و اشتیاق از تأثیر کارگاه ابوالهادی بر روحیه دانش‌آموزان صحبت می‌کند و ادامه می‌دهد: هنرجویان رشته طراحی فرش، گاهی کسانی هستند که تصور می‌کنند در رشته دیگری نمی‌توانند موفق شوند و به همین دلیل، سعی می‌کنم بچه‌ها را همان سال اول به کارگاه آقای ابوالهادی ببرم، چرا که بعد از دیدن آنجا، نظرشان کاملاً عوض می‌شود.

این معلم و مدرس طراحی فرش بیان می‌کند: استاد ابوالهادی نقشه‌خوانی خیلی جذابی دارند که با ریتم آهنگین انجام می‌دهند و بچه‌ها واقعاً این روش را دوست دارند و کار تدریس مرا خیلی راحت‌تر می‌کنند، ضمن اینکه مدیریت کارگاه تولیدی ابوالهادی با فرزندانشان به شکلی فوق‌العاده انجام می‌شود، هر سال یک فرش با طرح خاص و بافت جدید و منحصربه‌فرد را می‌بینیم.

هنرمند با بیان اینکه استاد ابوالهادی با بافت فرش دورو در این کارگاه موفق به دریافت گواهی یونسکو شده است، اضافه می‌کند: تواضع و فروتنی استاد ابوالهادی ستودنی و زبانزد است، استاد نه تنها میراث فرهنگی کشور ما را زنده نگه می‌دارند، بلکه کارشان را با عشق انجام می‌دهند و در این اوضاع اقتصادی، زنده نگه داشتن میراث فرهنگی و ایجاد اشتغال برای بانوان، واقعاً کار بزرگی است.

وی با اشاره به نقش زنان در تولید فرش‌های دستباف می‌گوید: خانم‌هایی که در این کارگاه مشغول به بافت فرش هستند، با عشق تار و پود را به هم گره می‌زنند و به نظر من، جاذبه اصلی این فرش‌ها، همین عشق و علاقه‌ای است که در تار و پودشان تنیده شده است.

خانه ابوالهادی به موزه فرش تبدیل می‌شود؟

مجید حجت، رئیس اتاق بازرگانی رفسنجان نیز با اشاره به قدمت قالی‌بافی می‌گوید: قالی‌بافی در رفسنجان از سال ۱۳۰۵ توسط استاد اکبر امین‌زاده وارد شد و در روستای دره‌در شاگردانی تربیت شدند که خانواده ابوالهادی نسل سوم از آن خانواده‌های قالی‌باف هستند.

وی با تأکید بر نقش استاد حسینجان ابوالهادی در حفظ این هنر، اصالت نقش و کیفیت مصالح و استفاده از رنگ گیاهی را از ویژگی‌های بافت او می‌داند و اضافه می‌کند: حسینجان، برادر دوم خانواده و شاگرد برادرانش بود، او از سال ۱۳۵۱ با شروع فعالیت مستقل خود، قالی مشاهیر را در کارگاهش بافت.

رئیس اتاق بازرگانی رفسنجان با ابراز نگرانی از وضعیت فرش کرمان بیان می‌کند: تاریخ فرش کشور، رفسنجان و استان کرمان کم‌کم فراموش می‌شود و خانواده ابوالهادی با چنگ و دندان آن را حفظ کرده‌اند تا از یادها نرود، فرش‌های کرمانی در چین بافته و به کشور ما وارد و عرضه می‌شود.

وی با اشاره به بازدید از کارگاه ابوالهادی و وجود نقوش قدیمی در بخشی از خانه تصریح می‌کند: در بخشی از خانه استاد ابوالهادی، نقش و نگارهای قدیمی نگهداری می‌شود که حیف است این نقش‌های قدیمی مغفول بمانند و خودشان نیز راضی هستند این بخش از خانه به شکل موزه درآید، از شهرداری درخواست می‌کنم که برای حفاظت از این نقش و نگارهای قدیمی و نقشه‌های قدیمی که آثار تاریخی هستند، بخشی از خانه را به موزه تبدیل کنند تا برای خانواده ابوالهادی یادگاری بماند و عموم نیز برای تماشای آثار حضور پیدا کنند.

حجت می‌گوید: زبان ما برای ارج نهادن به کار آقای ابوالهادی قاصر است، امیدوارم همواره سالم و شاداب و تندرست باشید و مثل همه بازدیدکنندگان خوشحال هستیم که این صنعت در شهر حفظ شود و بماند و این کار ادامه پیدا کند و شاگردانی زیر دست شما استاد شوند.

بی‌مهری مسئولان کمر فرش کرمان را خم کرده است

فاطمه ابوالهادی، طراح فرش و عضو خانواده ابوالهادی با اشاره به تاریخچه ورود قالی به رفسنجان می‌گوید: اوایل قرن بیستم، مشهدی اکبر امین‌زاده سرمایه‌گذار و نخستین بنیانگذار فرش در رفسنجان که از اجداد مادری ماست، با فروش پنج حبه آب به کرمان رفت و با اساتید کرمان قرارداد بست تا قالی‌بافی را در رفسنجان مستقر کنند.

وی اضافه می‌کند: بعد از استقرار قالی‌بافی در دره‌در، اساتیدی در کارگاه امین‌زاده فرش بافتند که نسل بعدی آن‌ها خانواده ابوالهادی بودند، قالی بسیار ظریفی به سفارش محمدرضا پهلوی در کارگاه ایشان بافته شد که طبق اطلاعات ما به مسجد واشنگتن اهدا و بعدها به یک موزه منتقل و نگهداری می‌شود.

این طراح فرش با ابراز تأسف از کاهش رونق قالی‌بافی بیان می‌کند: با بی‌مسئولیتی و اتفاقاتی که در صنعت فرش دستباف اتفاق افتاد، این هنر به تدریج در استان و شهرستان و حتی کشور افت کرده است و تنها اساتیدی همچون حسینجان ابوالهادی که تمام زندگی‌اش را با تار و پود گره زد، باعث شدند کورسوی امیدی برای حفظ این هنر باقی بماند.

وی با بیان اینکه خانواده ابوالهادی بیش از یک قرن است که سعی می‌کنند قالی‌بافی را در استان کرمان زنده نگه دارند، می‌گوید: با شرایط فعلی و مناسبات کمتری که با بسیاری از کشورها داریم، عرصه صادرات فرش دستباف را از دست می‌دهیم و کشور چین و هند به نام قالی ایرانی، فرش‌هایش را با نقشه‌های طراحی ایرانی به دنیا ارائه می‌دهند.

ابوالهادی با تقدیر از استاد حسینجان ابوالهادی اضافه می‌کند: در چنین شرایطی باید دستان هنرمند بزرگ استاد حسینجان را بوسید و بسیار مورد تقدیر قرار داد تا امیدوار باشیم او با وجود همه مشکلات موجود، همچنان در عرصه تربیت هنرمندان رشته فرش فعالیت داشته باشد.

فرش‌های «فرشته» با دستان استاد ابوالهادی جان گرفتند

فرشته ناصری، هنرمند جوان حوزه فرش کرمان نیز با قدردانی از استاد حسینجان ابوالهادی به ذکر خاطره می‌پردازد و می‌گوید: زمانی که به کارگاه استاد رفتم، نیاز به حمایت، شوق و انگیزه داشتم؛ استاد ابوالهادی با رفتار و منش خوب به من انگیزه دادند و فعالیت کوتاهی که در آنجا داشتم، موجب شد امروز در تیمچه حجره فرش خودم را داشته باشم و از این بابت بسیار خوشحالم و ممنونم.

فرش کرمان، جلوه‌ای از هنر اسلامی و هویت ایرانی در موزه‌های جهان می‌درخشد

رسول پروان، پژوهشگر حوزه فرش و استاد دانشگاه شهید باهنر کرمان با اشاره به قدمت و جایگاه والای فرش کرمان در سطح جهانی با تاکید بر نگاه هنر اسلامی به هنرهای سنتی و اهمیت حفظ و ترویج آن اضافه می‌کند: غفلت از هنرهای سنتی منجر به غلبه فرهنگ غربی و پیدایش نقش و نگارهای غربی در اتاق‌های ما می‌شود.

وی با اشاره به قدمت فرش کرمان، فرش دستباف را هنر فراگیر ایرانی می‌داند و می‌گوید: از ارومیه تا سیستان و از فارس تا خراسان مشغول به خلق آثار هنری در حوزه فرش دستباف هستند و قدیمی‌ترین اخباری که در حوزه قالی کرمان وجود دارد، مربوط به اوایل دوره صفویه است، اکنون قالی کرمان علاوه بر موزه‌های آستان قدس و ایران در موزه‌های اقصی نقاط جهان، در ترکیه، ژاپن، آمریکا، آلمان و کشورهای اروپایی حضور دارد.

استاد دانشگاه شهید باهنر کرمان می‌گوید: این همه قالی کرمان که به ویژه از عصر قاجاریه باقی مانده است، همه در طرح و نقش و رنگ چنان تنوعی دارند که هیچ‌یک از مراکز قالی‌بافی ندارد و بسیاری از قالی‌بافان اکنون رو به طرح‌های کرمان آورده‌اند، برای قالی کرمان اگر تمام سنت‌ها را کنار بگذاریم و نقش دیگری را بگذاریم، نمی‌توان آن را قالی کرمان نامید؛ باید سنت‌ها را حفظ کنیم و در عین حال تلاش کنیم خلاقیت اتفاق بیفتد که در کارگاه ابوالهادی اتفاق افتاده است.

استاد دانشگاه شهید باهنر با ابراز گلایه از بی‌توجهی به ارزش فرش ایران، خواستار توجه به این هنر ارزشمند و گران قیمت می‌شود و بر لزوم حفظ سنت‌ها و ترویج خلاقیت در طراحی فرش تاکید می‌کند و با قدردانی از خوش سلیقگی شهرداری رفسنجان در برگزاری مراسم نکوداشت استاد ابوالهادی، از تلاش دکتر حسینی معاون هنری شهرداری رفسنجان در پاسداشت هنر فرش تشکر می کند و می‌گوید: امیدواریم جلوه‌های هنر فرش دستباف که در رفسنجان دیده می‌شود، توسعه پیدا کند.

وی با بیان اینکه فرش دستباف در مقایسه با فرش ماشینی، روح دارد و حس خوبی به بیننده می‌دهد، می‌گوید: وقتی در کارگاه حسینجان حاضر می‌شوم و آرامش درونی او را که در کنار دار قالی‌بافی کار می‌کنند می‌بینم، جلوه دیدگاه اسلامی را می‌بینم، ما در تمام استان پژوهش و کار می‌کنیم اما جلوه‌های هنر فرش دستباف را در رفسنجان می‌بینیم که امیدواریم توسعه پیدا کند.

پروان با اشاره به سابقه بیش از یک قرن فرش ماشینی در جهان اضافه

می‌کند: دهه‌های متوالی انگشتان هنرمند خانواده ابوالهادی در کارگاه‌های فرس دستباف به خلق اثر پرداخته است، در این سال‌ها اگر قرار بود فرش دستباف از بین برود، تاکنون رفته بود، در حالی که هم اکنون با ارزش بالا عرضه می‌شود، چرا که جلوه‌های هنر در آن است و یکتا بودن فرش دستباف خودش جلوه‌های هنر را به ما نشان می‌دهد و ما مطمئن هستیم که با وجود خانواده‌هایی مثل ابوالهادی این هنر در ایران زنده خواهد ماند.

ویژه برنامه «شب‌های ماندگار» با نمایش مستند «روایت ماندگار» شامل برش‌هایی از زندگی، کارگاه و آثار وی و با اهدای لوح و تصویر نقاشی چهره استاد ادامه پیدا کرد، پایان بخش سخنرانان چهارمین قسمت از ویژه برنامه «شب‌های ماندگار» استاد حسینجان ابوالهادی بود که در صحبت‌های خود، با تشکر از خانواده و سایر هنرمندان، گفت: من با همراهی سایرین می‌توانم حرفی برای گفتن داشته باشم.